Bloedwormen: Klein, maar niet onschuldig

Wat is de rode bloedworm?

De rode bloedworm is een parasiet die voorkomt in weilanden waar paarden grazen. Besmetting ontstaat wanneer een paard tijdens het grazen besmette larven opneemt uit het gras. Na opname komen de larven in de blinde en dikke darm terecht. Hier vestigen ze zich in het darmslijmvlies, waar ze zich verder ontwikkelen tot volwassen wormen.

Deze volwassen wormen gaan vervolgens eieren produceren die via de mest weer op het weiland terechtkomen. Op deze manier wordt de cirkel van besmetting in stand gehouden, en kan het weiland herhaaldelijk worden geïnfecteerd.

Levenscyclus bloedwormen buiten het paard

De levensloop van de kleine en grote bloedworm, buiten het paard, is hetzelfde. Eitjes van bloedwormen komen met de mest op de weide, een larfje kruipt binnen enkele dagen uit het eitje en ontwikkelt zich op de weide tot een infectieus larfje. Deze ontwikkeling tot larve gebeurt alleen op de weide en gaat optimaal bij warm vochtig zomerweer. Paarden op een zandpaddock of die op stal staan zullen geen bloedworm infectie oplopen, immers de condities zijn ongunstig voor de ontwikkeling van infectieuze larfjes.

Tijdens het grazen neemt het paard infectieuze larfjes op. Onder koele, vochtige weerscondities kunnen infectieuze larfjes tot 6 maanden overleven op de weide! Bij droog en warm weer is de levensduur van een larfje op de grond een stuk korter. Om de kans om opgenomen worden te vergroten, verplaatsen larfjes zich bij vochtig weer langs de grashalm naar boven. Na opname vindt binnen het paard de verdere ontwikkeling van larve tot volwassen worm plaats. De ontwikkeling binnen het paard verloopt bij grote en kleine bloedwormen verschillend!

Bij mestonderzoek wordt naar bloedwormeitjes gezocht. Omdat de eitjes van de kleine en grote strongyliden niet van elkaar kunnen worden onderscheiden, wordt het totaal aantal strongylide eitjes vermeld op het uitslag formulier. Aan de hand van de wormeitelling krijgt u advies om al of niet te behandelen.

Levenscyclus kleine bloedworm

In totaal worden 50 soorten beschreven binnen de groep van kleine bloedwormen, kleine strongyliden of Cyathostomina. Echter maar 10 – 12 soorten zijn veel voorkomend. De volwassen kleine bloedwormen worden gevonden in de dikke- en blinde darm van paarden van alle leeftijden, behalve bij pasgeboren veulens. Als infectieuze larfjes door het paard worden opgenomen, penetreren ze bij aankomst in de dikke darm onmiddellijk het darmslijmvlies. Na een ontwikkelingsperiode van minimaal 6 weken (de pre-patent period) in zowel het darmslijmvlies als de darminhoud vinden we volwassen eitjes legende wormen in de darmen. Larven kunnen ook enkele maanden rondkruipen in de darmwand. Omdat ze zich steeds verplaatsen, weet het afweersysteem van het paard zich veelal geen raad met deze indringers, met als resultaat een ontstoken darmwand. Dit geldt met name voor jonge paarden.

Kleine bloedworm larven hebben de unieke eigenschap dat ze tijdelijk in een soort winterslaap kunnen gaan waarbij ze worden ingekapseld in de darmwand. Of een larfje in ‘winterslaap’ gaat of zich direct tot volwassen worm ontwikkeld is afhankelijk van vele factoren: leeftijd van het paard, seizoen, weerstand van het paard etc. De larfjes kunnen zo tot 3 jaar ingekapseld blijven zitten, wachtend op de kans om zich tot volwassen worm te ontwikkelen. Als er een signaal komt vanuit het darmlumen dat er geen of onvoldoende volwassen wormen meer zijn, gaat een aantal larfjes vanuit de wand naar het darmlumen. Daar ontwikkelen ze binnen een korte periode tot volwassen worm en gaan eitjes leggen.

Symptomen en risico's: Vooral jonge paarden zijn gevoelig

De symptomen van een rode bloedwormbesmetting zijn vooral zichtbaar bij jonge paarden. Dit komt doordat hun immuunsysteem nog niet volledig is ontwikkeld om deze parasieten effectief te bestrijden. Typische symptomen van een besmetting met de rode bloedworm zijn:

• Vermagering en sloomheid
• Bloedarmoede en eiwittekort
• Dunne mest of diarree
• Ernstige gevallen kunnen leiden tot shock verschijnselen door hevige darmontsteking

Volwassen paarden kunnen ook besmet raken, maar hebben minder vaak zichtbare symptomen. Het is daarom belangrijk om mestonderzoek uit te voeren, ook als er geen duidelijke klachten zijn.

Het belang van mestonderzoek en ontworming in het najaar

In het najaar is mestonderzoek een essentieel onderdeel van het management voor paarden. Tijdens het onderzoek wordt het meest onderzocht op de hoeveelheid wormeitjes, wat inzicht geeft in de mate van volwassen wormbesmetting. Dit onderzoek biedt niet alleen een beeld van de wormstatus van het paard, maar ook van de effectiviteit van het ontwormbeleid en het weidemanagement van het afgelopen seizoen.

Vaak wordt er geadviseerd om eenmaal per jaar preventief te ontwormen met een breed spectrum in verband met ingekapselde bloedworm, horzellarven en lintworm. Afhankelijk van de leeftijd, mestonderzoekresultaten, de ingevulde vragenlijst, gezondheid, seizoensdruk en leefomstandigheden van het paard, wordt er een specifiek advies op maat gegeven.

Waarom ontwormen met breed spectrum nu nog te vroeg is lees je in onze andere blog. 

Preventie: Hoe verminder je wormbesmetting op de weide?

Voor een effectief wormmanagement, vooral in het najaar, zijn de volgende stappen belangrijk:

1. Regelmatig mestonderzoek – Het is belangrijk om frequent mestonderzoek (4x per jaar) uit te laten voeren hierdoor bouw je een inzichtelijk dossier op waardoor je een fijn inzicht krijgt over de wormgevoeligheid
2. Advies op maat – Afhankelijk van het mestonderzoek wordt er advies op maat gegeven.
3. Verantwoord weidemanagement – Verwijder minstens twee keer per week de mestballen uit het land of paddock

Als je twijfelt over wat je het beste kunt doen, neem dan contact met ons op voor een gratis, deskundig advies om er zeker van te zijn dat je het juiste doet voor de gezondheid van jouw paard.